مصادیق همدلی و تعاون 1. هدیه دادن: هدیه دادن به برادر مومن، جهت اظهار دوستی و محبت و تأکید دوستی یکی از مصادیق همدلی و تعاون است. چرا که از این طریق انس و الفتی بین قلبهای آنها ایجاد میشود که در گرفتاری ها و مشکلات بعدی آن ها را به یکدیگر نزدیکتر میکند. پیامبر اکرم(ص) میفرماید: با هم دوستی کنید و هدیه به بگدیگر بفرستید که آن کینه ها را برطرف میکند.[9] 2. رفع غم از چهره مومن و سیر و سیراب کردن او: امام صادق(ع) میفرماید: «هر کس که غصه و اندوه قلب مومنی را مرتفع کند، خداوند، اندوه آخرت را از او برطرف خواهد فرمود وبا دل خشنود و قلب مسرور از قبر بر خواهد خاست و هر آن کس که مومن گرسنهای را خوراک دهد، خداوند از میوه های بهشتی به او خواهد خورانید و هر کس که مومنی را به جرعه آبی سیراب کند، خدایش از رحیق مختوم سیراب خواهد کرد.»[10] 3. عیادت در وقت بیماری:[11] یکی از مصادیق همدلی بین مومنان عیادت در وقت بیماری است. چرا که انسان بیمار بیشتر از اوقات دیگر نیاز به مراقبت و همدلی دیگران دارد، لذا وقتی برادر مومنش در آن وقت او را ملاقات کند و کنار او حضور یابد، انس و الفتی بین آنها ایجاد میکند که در مهلکه های بعدی یکدیگر را یاری میکنند. 4. کوشش برای صلح و آشتی: خداوند در قرآن میفرماید: «مومنان برادر یکدیگرند، پس دو برادر خود را صلح و آشتی دهید و تقوای الهی پیشه کنید، باشد که مشمول رحمت الهی واقع شوید.»[12] 5. خوشحال نمودن دیگران: پیامبر(ص) میفرماید: کسی که مومنی را خوشحال کند من را خوشحال کرده و هر کس من را خوشحال کند خدا را خشنود کرده است.[13] 6. امر به معروف و نهی از منکر: یکی از نمونه های تعاون و همدلی در عرصه اجتماع، امر به معروف و نهی از منکر است. زیرا از نظر اسلام سرنوشت جامعه و فرد به هم پیوند میخورد، از این رو دین اسلام برای دور ماندن جامعه از سقوط و تباهی مومنان را به برقراری فریضه امر به معروف و نهی از منکر سفارش میکند. کسی که امر به معروف و نهی از منکر میکند، در حقیقت در انجام گرفتن کارهای نیک و ترک اعمال زشت و ناپسند با دیگران همکاری میکنند.[14] 7. شرکت در نماز جمعه: یکی دیگر از مصادیق تعاون و همدلی در اجتماع، شرکت در نماز جمعه و آگاهی از امور جامعه اسلام و مردم مسلمان جهان است. 8. شرکت در انتخابات و رأی گیریها: از مصادیق همدلی و تعاون در عرصه سیاست نیز، میتوان به شرکت کردن مردم در انتخابات اشاره کرد. شرکت کردن مردم در انتخابات و تصمیم گیری در مورد مسائلی که مربوط به خودشان است، موجب عمیقتر شدن روابط مردم و مسئولین میشود. روحیه همکاری در معصومین(ع): ائمه معصومین(ع) که دست پرورده مکتب وحیاند روحیه همکاری و تعاون را در حد اعلی دارا بودند و تا آنجا که از دست و زبانشان بر میآمد، هیچگاه دریغ نمیکردند. امام صادق(ع) در مورد پیامبر(ص) میفرماید: رسول خدا اینگونه بود که هیچ کس چیزی از او نمیخواست مگر اینکه به او عطا میفرمود.[15]در اینجا به برخی از نمونه های آن اشاره میکنیم: تعاون در خانه: اولين قدم همکاري، در محيط خانواده برداشته میشود. به همین دلیل معصومین(ع) با اعضای خانواده خود کمال همکاری را داشتند. روزي رسول اکرم(ص) وارد منزل اميرمؤمنان(ع) شد. او و حضرت زهرا(س) مشغول آسياب کردن غله هستند، پرسید: کدام يک از شما خسته است؟ حضرت علی(ع) پاسخ داد: ای پيامبر! فاطمه خسته است. حضرت به او فرمود: دخترم! برخيز. او برخاست و پيامبر(ص) به جای او به آسياب کردن پرداخت.[16] تعاون در جامعه پس از خانواده نوبت به اجتماع میرسد که اين گونه همکاريها بيشتر در قالب کمک رسانی فردی، اجتماعی، سياسی، نظامی، اقتصادی انجام میگیرد. 1. تعاون فردی: درباره رسول اکرم(ص) نقل شده است: هر کس برای هر کاری به حضورش می رسيد، برده بود يا آزاد، برمیخاست و حاجتش را روا می ساخت.[17] 2. تعاون اجتماعی: ائمه معصومين(ع) در کارهای نيک اجتماعي و دسته جمعي نيز شرکت فعال داشتند و به آن اهميت میدادند. ايشان علاوه بر رهبری و کارهايی از قبيل زراعت، تجارت، دامداري و غيره، مردم را در کارهای گروهی نيز ياری ميدادند. به عنوان مثال: امام سجاد(ع) بطور ناشناس در کاروانها شرکت میکرد و نيازمنديهای کاروانيان را برآورده می ساخت.[18] 3. تعاون فرهنگی: پرداختن به امور فرهنگی و پاسخگويی به عطش معنوی جامعه نيز همکاری معصومين(ع) را طلب میکرد و چنين کاری جز از عهده برگزيدگان الهی بر نمیآمد. ايشان با تمام وجودشان فقر فرهنگی و معنوی و بسياری از مشکلات اجتماعی مردم را درک کرده و با ايثار و از جان گذشتگی در رفع آن میکوشيدند و به مردم، مدد میرساندند. 4. تعاون نظامي: مبارزه و نبرد، يک حرکت دسته جمعی است که بدون همکاری افراد، سود چندانی نخواهد داشت. رسول خدا و امامان(ع) در اين کارها نيز همکاريهای لازم را با همرزمان خويش داشتند. 5. تعاون اقتصادی: ائمه معصومین(ع) همواره خواهان رفاه و آسایش مردم بودند به همین دلیل بخش مهمی از همکاری معصومین(ع) با آنها در امور اقتصادی صورت میگرفت. امام صادق(ع) میفرماید: مومنی که بمیرد و بدهکار باشد، ما وامش را میپردازیم و خانوادهاش را اداره میکنیم.[19] آثار همدلی و تعاون: 1. قرب به خداوند: یکی از ثمرات مهم تعاون و همکاری نزدیکی به خداوند و مردم است. همانطور که پیامبر اکرم(ص) میفرماید: بخشنده هم به خدا نزدیک میشود و هم به مردم.[20] 2. آقایی در دنیا: امام علی(ع) میفرماید: سرور مردم در دنیا افراد بخشنده هستند و بخشندگی از ثمرات همدلی است.[21] 3. زیاد شدن روزی: امام صادق(ع) از پیامبر اکرم(ص) نقل میکند: اطعام طعام، برّندهتر و فوریتر است از چاقو در کوهان شتر.[22] 4. محبوبترین فرد نزد خداوند: امام صادق(ع) از پیامبر(ص) نقل میکند: مردم عیال خدا هستند، محبوب ترین مردم نزد خدا کسی است که به خانواده خدا نفع برساند و خوشی وارد کند.[23] 5. ناراحتی شیطان: امام صادق(ع) به اسحاق بن عمار میفرماید: هر چه میتوانی به محبین من نیکی کن، پس هر چه مومن به مومن احسان کند صورت شیطان را خراش میدهد و قلب او را مجروح میسازد.[24] 6. ورود به بهشت: امام صادق(ع) میفرماید: وقتی برادر دینی حاجتی نزد مومن آورد، و چیزی پیش او نیست که به او بدهد ولی قلبا با او همدلی میکند، خداوند او را بخاطر همدلی او به بهشت میبرد.[25] 7. رفع حوائج شخص در قیامت: از امام صادق(ع) نقل شده که فرمودند: کسی که رفع گرفتاری از برادر مومن کند، خداوند روز قیامت 100 هزار حاجت از او برطرف میکند که اولین آن بهشت است برای او و برای تمام خویشاوندان و آشنایان و برادرانش بعد از اینکه لیاقت دخول در بهشت را نداشتند.[26] 8. رفع عذاب شدید: از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که به پسر حاتم طائی در مورد پدرش فرمود: عذاب شدید بخاطر سخای شدید از او دفع شده است.[27] موانع تعاون: 1. حسد حسد به معنای طلب کردن زوال نعمتی از برادر مسلمان است. کسی که به این صفت رذیله دچار میشود، آرزوی زوال نعمت از برادر دینی خود را دارد، لذا از جراحت و مصیبتهایی که بر او وارد میشود خشنود خواهد شد و اگر او در مرحلهای نیاز به یاری کردن داشته باشد، به سبب حسدی که از در او وجود دارد او را یاری نخواهد کرد. 2. عجب و خود بزرگ بینی: عجب به معنای آن است که آدمی خود را به علت صفتی که در او هست و یا نیست بزرگتر بشمارد، این صفت رذیله موجب میشود انسان خود را از بقیه جدا و بالاتر ببیند و به سبب آن از مردم فاصله بگیرد و اگر دست نیازی به سمت او دراز شد، رد کند. 3. عداوت و دشمنی یکی از موانع تعاون و همکاری، عداوت و دشمنی است، این صفت خبیثه که منجر به کینه و در ادامه موجب انتقام میشود سبب میشود شخص هیچ تمایل و علاقهای به یاری کردن برادر دینیاش نداشته باشد و سعی مینماید از این طریق کینه و عداوتی که با او داشته را تلافی کند.[28]
|
امتیاز مطلب : 75
|
تعداد امتیازدهندگان : 15
|
مجموع امتیاز : 15